Praca w pobliżu urządzeń i instalacji elektrycznych

Do wypadku może dojść np. wtedy gdy instalacja maszyn nie jest odpowiednio konserwowana, gdy pojawią się błędy w operowaniu maszynami w pobliżu przewodów i urządzeń elektrycznych, gdy dojdzie do zerwania lub dotknięcia przewodów pod napięciem. Niebezpieczeństwo niosą również uszkodzone przez maszynę, czy też w trakcie burz lub nawałnic, słupy elektroenergetyczne. Wreszcie zagrożeniem dla osób obsługujących podesty ruchome i ładowarki teleskopowe są samorzutne przeskoki napięcia z urządzeń i linii elektroenergetycznych na ludzi lub na przewodzące prąd elementy maszyn.

Wyznaczenie strefy niebezpiecznej

Praca w pobliżu urządzeń i instalacji elektrycznych wymaga bardzo dobrej znajomości zakresów obszaru stref niebezpiecznych. Określają je przepisy BHP[1] na podstawie wysokości napięcia przebiegającego przez przewody elektryczne. Strefę niebezpieczną wyznaczają odległości mierzone w poziomie od skrajnych przewodów. W przypadku linii o napięciu znamionowym nieprzekraczającym 1 kV są to 3 metry, dla linii o napięciu nieprzekraczającym 15 kV jest to 5 metrów. Jeśli napięcie nie przekracza 30 kV bezpieczna odległość od skrajnych przewodów elektrycznych wynosi 10 metrów, a 15 metrów dla linii powyżej 30 kV, lecz nieprzekraczających 110 kV. W przypadku gdy napięcie znamionowe przekracza 110 kV strefa niebezpieczna wynosi 30 metrów. Osoby obsługujące podesty ruchome powinny również wiedzieć, że ich stanowisko pracy nie może znajdować się bezpośrednio pod napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi. Aby zminimalizować ryzyko pracy w pobliżu urządzeń i instalacji elektrycznych konieczne jest wyznaczenie strefy niebezpiecznej, odgrodzenie jej i oznakowanie tak, by zarówno pracownicy jak i osoby postronne byli należycie chronieni.

Roboty w obrębie strefy niebezpiecznej

Co zrobić w sytuacji gdy obszar pracy znajduje się w obrębie strefy niebezpiecznej lub wręcz krzyżuje się z linią elektroenergetyczną? W takim wypadku pozostaje uzgodnić bezpieczne warunki pracy z użytkownikiem linii, tj. lokalną spółką dystrybucyjną – dla linii 0,4 do 110 kV, albo operatorem systemu przesyłowego, np. Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi – dla linii o napięciu 220, 400 kV. Podczas prac należy kierować się kilkoma zasadami, które w znaczący sposób podnoszą poziom bezpieczeństwa. Tam gdzie to możliwe należy odłączyć urządzenia i sieci od prądu. W pozostałych przypadkach konieczne jest zabezpieczenie miejsca pracy przez użycie osłon oraz wyznaczenie maksymalnej odległości podnośnika. Zalecane jest utrzymanie odległości maksymalnej 15 metrów od pobliskich betonowych słupów energetycznych przy w pełni rozłożonym wysięgniku oraz maksymalnie 9 metrów przy słupach drewnianych. Stała kontrola terenu pracy przez dodatkowych, odpowiednio przeszkolonych pracowników oraz plan działania w sytuacjach alarmowych mogą uratować życie. By taki plan był skuteczny o procedurach muszą być poinformowani wszyscy pracownicy. Niezbędne jest również właściwe przeszkolenie operatorów podestów ruchomych. Każdy z nich powinien posiadać uprawnienia nadane przez Urząd Dozoru Technicznego. W ich uzyskaniu pomagają szkolenia prowadzone przez firmę Riwal.

Nowoczesne podesty robocze, w tym podnośniki koszowe, znajdujące się we flocie Riwal, są optymalnym wyborem przy pracach na wysokości. Jednak nawet najlepszy sprzęt nie zwalania jego operatorów z konieczności zachowania szczególnej ostrożności oraz profesjonalnego przygotowania się do właściwej obsługi maszyn. Odpowiednie przeszkolenie oraz przestrzeganie procedur pracy na podnośnikach w pobliżu linii energetycznych są podstawą bezpieczeństwa. Choć linie energetyczne stanowią dla człowieka duże zagrożenie, można je skutecznie zminimalizować dzięki odpowiednim działaniom.

[1] Obszary strefy niebezpiecznej oraz pozostałe zalecenia dotyczące prac w pobliżu linii elektroenergetycznych są zawarte w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych, które jest podstawowym dokumentem regulującym zasady BHP w tej kwestii.